Çocuklarda Olumlu Arkadaş İlişkisi Geliştirmek

Sosyal ilişki kurmak biz insanların vazgeçilmez parçalarından biridir. Yaşamımız ilişkiler ağı içinde

karşılıklı etkileşim içinde sürerken bu alanda yaşadığımız olumlu ya da olumsuz durumlar bireysel yaşamımıza etki eder. Gerek yetişkin gerek çocuk olsun sosyal uyum ve mutluluk için sağlıklı sosyal ilişkilere ihtiyaç duyarız. Bu nedenle çocuklar için arkadaş ilişkisi sosyal becerilerinin gelişmesi için çok önemli bir değere sahiptir.

Çocukların gelişim çağında akranlarıyla yaşadığı ilişkiler çocuğa yeterli sosyal uyum ve iletişim becerileri kazanması için fırsat sunar. Aynı zamanda çocuğun arkadaşlarıyla kurduğu onun psikososyal olgunluğunun da ölçütüdür.

Çocuklar arkadaşlık edinmeyi ilk olarak ailesinden öğrenir. Ailenin, konuşulan veya konuşulmayan birçok davranışını gözleyerek çevresindekilerle iletişime geçer ve ailesinde gördüğü iletişim yöntemlerinin olumlu ve ya olumsuz sonuçları ile karşılaşır.

Çocuğunuzun zaman zaman yaşayabileceği arkadaşlık sorunları siz büyükleri müdahale etmeye zorlasa da, bu arkadaşlıklar ve akranlarıyla kuracağı rastgele ilişkiler çocuğunuzun, kendisine dair bilgilerini, toplumdaki yerini ve dünya görüşünü netleştirmene katkı sağlayacağının unutmamak gerekir.

Arkadaşlığın tanımı ve getirdiği beklentiler, çocuğunuzun yaşına ve bulunduğu çevreye göre değişir. Örneğin, okul öncesi yaştaki çocuğunuzla küçük arkadaşı arasındaki iletişim, ortaokula giden çocuğunuz ve en iyi arkadaşı arasında olup bitenlerden çok farklıdır.

Arkadaşlık kurmak için gerekli olan gülümseme, selam verme, iyi davranma gibi özelliklerden başka çocuğunuz şunları nasıl yapacağını bilmelidir:

• Başkalarını oyuna çağırma, devam eden bir oyuna katılma ve yeni insanlara kendini tanıtabilme.

• Başkalarının duygularını anlama, arkadaşlarını sevdiğini ifade edebilme, iyi bir şey yaptıklarında onlara hoş şeyler söyleme.

• Arkadaşça yaklaşımlara uygun tepkiler verme, doğru bulmadığı şeylere karşı nasıl davranacağını bilme, başkaların eşyalarını izinsiz kullanmaması gerektiğini öğrenmiş olma.

• Oyun kurallarına uyma, arkadaşlarıyla işbirliği yapma, onlarla yardımlaşabilme.

• Fiziksel saldırganlığa, şiddete başvurmadan karşılık verme, eleştirileri hoş karşılama ve çatışmalı durumlarda öfkesine hakim olma.

AİLE OLARAK ÇOCUKLARINIZIN ARKADAŞLIK İLİŞKİLERİNİN GELİŞMESİNİ, ARANAN DOSTLAR OLMASINI İSTİYORSANIZ;

• Ailece birlikte katıldığınız etkinliklerde çocuğunuz sizi sosyal ortamlarda gözlemleyebilir ve nasıl davranması gerektiğini öğrenebilir. Siz aranan bir arkadaşsanız, o da nasıl bir arkadaş olacağını öğrenmesini sağlayın.

• Arkadaş ilişkilerini güçlendirecek hikayeler okuyarak, çocuğunuzun ilişkileri hakkında değerlendirmeler yapın.

• Arkadaş edinmesini kolaylaştırabilmek amacı ile çocuğunuzu hoşlandığı bir arkadaşını eve davet etmeye teşvik edin.

• Çocuğunuzun akranlarıyla zaman geçireceği ortamlara dahil edin. Örn; drama atölyesi, dans okulu, futbol kursu, gibi takım oyunlarına yönlendirin. Bu aktiviteler çocukların sosyalleşmelerine ve farklı ortamlarda akran ilişkisi geliştirmelerine yardımcı olur.

• İyi bir arkadaşlık için ona öneriler sunun: “Arkadaşlarının sözünü kesmeden dinle”, “Onların farklılıklarını kabul et”, “Oyunun kurallarına uymalısın”, “Oyuncaklarınızı paylaşarak oyun oynayın”, “Rahatsızlığını Arkadaşına söyledin mi?” gibi.

• Çocuğunuzun arkadaşlarını küçük görmeyin. Bu durumda onu da küçük görüyorsunuz demektir. Arkadaşlarını eleştirmeden kabul etmeniz, çocuğunuzun benlik saygısını artıracaktır çünkü arkadaşlarını kendisi seçmiştir.

• Arkadaşları ile ilgili nezaketli ilişkiler geliştirmesini destekleyin. Yere düşen arkadaşını fark etmek ve yardımcı olmak, maçta kaybettiğinde kazanan arkadaşını tebrik etmek gibi...

• Çocukların arkadaşlarıyla arasında yaşanan sorunları sizinle paylaştıklarında abartılı tepkiler vermeyin. Onun adına çözüm üretmek yerine; kendisinin çözüm bulması için ve uzlaşması için teşvik edin.

• Arkadaşlarının özel günlerini hatırlamaya özen göstermesi konusunda destekçi olun. Sizin arkadaşlarınızın özel günlerinin (telefon etme, mesaj yazmak, çiçek göndermek gibi)

• Çocuğunuzun özsaygısını geliştirin. Ona değerli olduğunu hissettirin. Kendine güvenen çocuklar güvenilen arkadaşlar olarak bilinirler.

• Çocuğunuzun arkadaşı ile arasında bir sınır olduğunu vurgulayın. Kişisel sınırların nerede başladığı nerede bittiği ile ilgili farkındalık yaratın.

• Karşılaştıkları zorluklar karşısında dayanışma ve işbirliği halinde olmalarını destekleyin. Siz de arkadaşlarınıza onların zor dönemlerinde destek olun.